Data Governance w dobie AI
Prawne aspekty pozyskiwania, wykorzystywania i zarządzania danymi w procesie transformacji cyfrowej i rozwoju systemów AI
Zapewnienie zgodnego z prawem dostępu i możliwości wykorzystania danych stanowi kluczowy warunek udanej transformacji cyfrowej, w tym rozwoju systemów sztucznej inteligencji.
Wykorzystanie danych na potrzeby transformacji cyfrowej, trenowania modeli AI, czy świadczenia e- usług wiąże się jednak z szeregiem nowych wyzwań etycznych i prawnych.
W dniu 11 stycznia 2024 r. wszedł w życie Akt w sprawie danych (Data Act) określający zasady dostępu oraz wymiany danych na poziomie UE, w celu zapewnienia rozwoju gospodarki cyfrowej. Data Act reguluje między innymi zasady udostępnienia danych gromadzonych przy wykorzystaniu urządzeń IoT.
Właśnie przyjęte został Akt w sprawie sztucznej inteligencji (AI Act) – określający szczegółowe wymagania prawne dotyczące zarzadzania danymi i jakości danych wykorzystywanych na potrzeby uczenia modeli AI.
Realizując projekty związane z transformacją cyfrową, w tym tworzeniem lub wdrażaniem systemów AI, konieczne jest również uwzględnienie zasad etyki oraz szeregu innych regulacji prawnych dot. danych (w tym RODO, praw autorskich, praw człowieka, tajemnicy przedsiębiorstwa).
Super istotną z praktycznego punktu widzenia staje się również kwestia obrotu danymi („sprzedaży” i wymiany danych pomiędzy firmami, licencjonowania baz danych).
Szkolenie szczególnie polecamy:
- dyrektorom, menedżerom i specjalistom firm tworzącym systemy AI lub zamierzającym wdrażać i wykorzystywać systemy AI,
- przedsiębiorcom, menedżerom firm tworzących i oferujących usługi lub rozwiązania informatyczne bazujące na danych, w tym rozwiązania AI, systemy do analizy danych, rozwiązania w zakresie big data,
- menedżerom i specjalistom departamentów zajmujących się gromadzeniem, zarządzaniem i analityką danych,
- menedżerom, specjalistom, konsultantom ds. transformacji cyfrowej, analityki danych, AI, data scientist,
- dyrektorom, menedżerom i specjalistom producentów i sprzedawców urządzenia IoT oraz firm świadczących usługi związane z pozyskiwaniem danych z urządzeń IoT,
- radcom prawnym, adwokatom, prawnikom obsługującym lub zamierzającym obsługiwać projekty dotyczące sztucznej inteligencji (AI) oraz transformacji cyfrowej,
- prawnikom wewnętrznym firm tworzących lub wdrażających rozwiązania sztucznej inteligencji lub usługi oparte na danych.
Celem szkolenia jest przekazanie aktualnej wiedzy dotyczącej zasad pozyskiwania i wykorzystania i danych na potrzeby transformacji cyfrowej, w tym trenowania modeli AI.
Dzięki udziałowi w szkoleniu poznasz:
- wymagania prawne dotyczące zarządzania danymi (data governance) wynikające z Aktu w sprawie sztucznej inteligencji,
- zasady i uwarunkowania prawne wykorzystania danych osobowych i nieosobowych („maszynowych”) na potrzeby trenowania modeli AI,
- zasady zapewnienia zgodności danych z zasadami etyki i prawami człowieka,
- najnowsze regulacje prawne dotyczące możliwości pozyskiwania danych (informacji) z utworów chronionych w ramach prawa autorskiego (TDM), w tym na potrzeby trenowania modeli generatywnej AI,
- zasady ochrony zbiorów danych, w tym kwestie praw do baz danych tworzonych w procesie trenowania modeli AI,
- zasady nabywania praw i licencjonowania zbiorów danych, w tym zasady wykorzystania danych i baz danych udostępnianych na tzw. otwartych licencjach,
- wymaganie prawne związane z projektowaniem urządzeń IoT i usług opartych na danych,
- nowe, wynikające z Aktu w sprawie danych, możliwości pozyskiwania danych przez użytkownika lub podmioty działające w imieniu użytkownika,
- nowe i projektowane regulacje prawne w zakresie wymiany (transferów) danych nieosobowych.
1. ROAD MAP – znaczenie, kategorie oraz podstawy ochrony danych.
- Pojęcie danych osobowych i danych nieosobowych (w tym „maszynowych”).
- Mapa regulacji prawnych dotyczących ochrony i udostępnienia danych.
2. Zapewnienia zgodności danych z zasadami etycznymi i prawami człowieka.
- Dyskryminacja algorytmiczna – przykłady naruszeń etyki i praw człowieka wynikające z nieodpowiedniego doboru danych treningowych.
- Wytyczne i kodeksy etyczne.
- Metodyka zapewnienia zgodności z zasadami etyki i prawami człowieka.
3. Akt w sprawie sztucznej inteligencji – nowe wymagania prawne dotyczące zarządzania i wykorzystania danych.
- Pojęcie systemu AI.
- Systemy sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka.
- Wymagania prawne dotyczące wykorzystania danych na potrzeby trenowania, testowania i wykorzystania systemów AI wysokiego ryzyka.
- Data Governance.
- Kryteria jakościowe danych.
- Wymagania dotyczące – odpowiedniego doboru danych, adekwatności, bezbłędności, reprezentatywności, kompletności danych.
4. Akt w sprawie danych – nowe obowiązki i możliwości pozyskiwania danych.
- Nowe obowiązki producentów urządzeń IoT i dostawców usług opartych o dane.
- Prawa użytkowników do dzielenia się danymi oraz obowiązki podmiotu otrzymującego dane.
- Zasady udostępnienie danych użytkownikom i przenoszenia danych.
- Umowy dotyczące udostępnienia danych.
5. Prawne aspekty pozyskiwania danych z utworów chronionych prawem autorskim (np. książek, publikacji, zdjęć).
- Zasady ochrony autorsko prawnej utworów.
- Wykorzystanie utworów należących do domeny publicznej.
- Wykorzystanie utworów na tzw. wolnych licencjach.
- Nowy dozwolony użytek dotyczący tzw. Text & Data Mining (TDM).
- Ryzyka prawne związane z pozyskiwaniem danych z utworów.
6. Wykorzystania danych osobowych na potrzeby trenowania modeli i rozwoju systemów AI.
- Wybór podstawy przetwarzania, obowiązki informacyjne, minimalizacja danych itp.
- Ocena skutków dla ochrony danych (DPIA).
- Wykorzystanie systemów AI w celu zautomatyzowano podejmowania decyzji.
7. Ochrona i obrót bazami danych.
- Ochrona baz danych w ramach prawa autorskiego.
- Ochrona baz danych na podstawie tzw. prawa sui generis.
- Umowy dotyczące wykorzystania baz danych.
- Przeniesienie praw do baz danych / licencje.
- Open Data Commons Open Database Licence.
8. Obrót i wykorzystanie danych nieosobowych ( w tym maszynowych).
- Zasady swobodnego przepływu danych nieosobowych.
- Umowy i najlepsze praktyki w zakresie obrotu danymi nieosobowymi w sektorze B2B; Problematyka sprzedaży, wymiany danych pomiędzy firmami itp.
Roman Bieda - radca prawny i rzecznik patentowy. Od prawie 20 lat specjalizuje się w szeroko rozumianym prawie nowych technologii, w tym umowach IT, prawie własności intelektualnej, RODO, prawnych aspektach AI.